Η περιφερική αρτηριακή νόσος εξελίσσεται συνήθως με αργούς ρυθμούς και έτσι τα συμπτώματα μπορεί να μην γίνουν αντιληπτά, ιδιαίτερα σε όσους δεν περπατάνε αρκετά ώστε να αισθανθούν τον πόνο στα πόδια τους. Το πρώτο βήμα για τη διάγνωση της περιφερικής αρτηριακής νόσου αποτελεί η κλινική εξέταση από τον Αγγειοχειρουργό. Ο αγγειοχειρουργός ελέγχει το σφυγμό στη βουβωνική χώρα, πίσω από το γόνατο, στο εσωτερικού του αστραγάλου και στη ραχιαία επιφάνεια του ποδιού. Η απουσία σφυγμού σε μία ή περισσότερες θέσεις αποτελεί ένδειξη σημαντικής περιφερικής αρτηριακής νόσου. Επιπλέον διαγνωστικές εξετάσεις που βοηθούν στη διάγνωση της περιφερικής αρτηριακής νόσου περιγράφονται παρακάτω:
- Υπερηχογράφημα Doppler: είναι μια μη επεμβατική εξέταση που χρησιμοποιείται για την εκτίμηση της ροής του αίματος στις αρτηρίες των ποδιών. Πρόκειται για μια απλή συσκευή χειρός που παράγει και εκπέμπει υπερηχητικά κύματα προς την κατεύθυνση της ροής των κυττάρων του αίματος. Τα υπερηχητικά αυτά κύματα ανακλώνται και μετασχηματίζονται σε παλμική κυματομορφή και ήχο. Αδύναμος ήχος ή απουσία ήχου ενδέχεται να υποδηλώνουν μειωμένη ροή αίματος.
- Σφυροβραχιόνιος δείκτης (ΑΒΙ=Ankle Brachial Index): μετράται με τη χρήση ενός πιεσόμετρου και μιας συσκευής υπερήχων Doppler, συγκρίνοντας την πίεση του αίματος στα χέρια και στα πόδια. Για να προσδιοριστεί ο σφυροβραχιόνιος δείκτης, η συστολική πίεση του αίματος (ο υψηλότερος αριθμός από την μέτρηση της αρτηριακής πίεσης) του αστραγάλου, διαιρείται με τη συστολική πίεση του αίματος του βραχίονα. Πρόκειται για μια εξέταση απλή, γρήγορη, μη επεμβατική και απόλυτα ακριβή στη διάγνωση της περιφερικής αρτηριοπάθειας και στην αξιολόγηση της σοβαρότητός της. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για διαγνωστικό έλεγχο ή παρακολούθηση της ήδη υπάρχουσας περιφερικής αρτηριακής νόσου.
- Υπερηχογράφημα Duplex ή Triplex: είναι μια απλή, μη επεμβατική εξέταση που παρέχει εικόνες των αρτηριών των ποδιών και της ροής του αίματος εντός των αρτηριών. Ανάλογα με τη μεταβολή της ροής του αίματος το υπερηχογράφημα μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό της στένωσης/απόφραξης των αρτηριών των κάτω άκρων.
- Αξονική Τομογραφία - Αγγειογραφία (CTA): Είναι η πλέον ακριβής εξέταση για τη διάγνωση της περιφερικής αρτηριακής νόσου. Παρέχει υψηλής ανάλυσης 3D εικόνες των αρτηριών των ποδιών και των στενώσεων τους, με αντίτιμο όμως τη χρήση ακτινοβολίας και ενδοφλέβιου σκιαγραφικού (ιωδιούχο σκιαστικό) που μπορεί να προκαλέσει επιδείνωση της νεφρικής λειτουργίας, ειδικά σε ασθενείς με προϋπάρχουσα νεφρική ανεπάρκεια. Η Αξονική Τομογραφία-Αγγειογραφία, χρησιμοποιείται κυρίως όταν πρόκειται να προγραμματιστεί επέμβαση.
- Μαγνητική Τομογραφία - Αγγειογραφία (MRA): Έχει παρόμοια διαγνωστική ακρίβεια με την αξονική τομογραφία, δεν απαιτείται η χρήση ακτινοβολίας και στην περίπτωση που κριθεί σκόπιμη η χορήγηση ενδοφλέβιου σκιαγραφικού (γαδολίνιο), είναι λιγότερο επιβλαβές για τα νεφρά. Τα μειονεκτήματα αυτής της εξέτασης έγκεινται στο ότι είναι χρονοβόρα, δαπανηρή και αντενδείκνυται σε κλειστοφοβικούς ασθενείς ή ασθενείς με μεταλλικές προθέσεις ή μοσχεύματα.
- Κλασική Αγγειογραφία: Πρόκειται για επεμβατικό απεικονιστικό έλεγχο, που διενεργείται σε χειρουργική αίθουσα, καθώς απαιτείται αρτηριακή προσπέλαση με παρακέντηση στη βουβωνική χώρα. Η εξέταση αυτή απαιτεί ακτινοβολία, χορήγηση ιωδιούχου ενδοφλέβιου σκιαγραφικού και μπορεί να χρησιμεύσει ως βοήθημα στον Αγγειοχειρουργό για το χειρουργικό του πλάνο. Στις μέρες μας δεν συνιστάται ως διαγνωστικό μέσο ρουτίνας. Θα χρησιμοποιηθεί ωστόσο σαν μέρος της αντιμετώπισης της περιφερικής αρτηριακής νόσου εάν αποφασισθεί η αγγειοπλαστική με τοποθέτηση μπαλονιού ή stent.